W 1620 roku rozpoczęły się wojny Rzeczypospolitej Obojga Narodów z Turcją, 1620-1621, 1667, 1672-1676, 1683-1699. Po klęsce pod Tatarami w 1620 r., w 1621 r. w bitwie pod Chocimiem, pod dowództwem hetmana Jana Karola Chodkiewicza, wojska Rzeczypospolitej Obojga Narodów były w stanie powstrzymać ogromną armię turecką zmierzającą do Europy.
Króla Rzeczypospolitej Obojga Narodów Zygmunta III Wazę, który zmarł 30 kwietnia 1632 roku, zastąpił jego syn Władysław IV Waza, wybrany w 1633 roku. W tym samym okresie, korzystając z braku władzy w Rzeczypospolitej Obojga Narodów, car moskiewski Michał Fiodorowicz rozpoczął wojnę z Rzeczpospolitą Obojga Narodów 1632-1634. Wojska moskiewskie próbowały zdobyć Smoleńsk, ale próba ta nie powiodła się, garnizon miasta był w stanie obronić miasto, a zbliżające się wojska Polski i DRL, dowodzone przez króla, otoczyły siły wroga i musiały skapitulować. Rezultatem tej wojny był pokój polański w 1634 r., który potwierdził warunki wcześniej podpisanego rozejmu Deulińskiego, a Władysław odmówił przyjęcia tytułu cara moskiewskiego.
W tym samym okresie, na początku i w połowie XVII wieku, napięcia między Kozakami i Polakami rosły coraz bardziej, co wyrażało się w powstaniach i buntach chłopów i Kozaków na Ukrainie. Po Unii Lubelskiej i przeniesieniu ziem ukraińskich do korony, polska szlachta zaczęła aktywnie zasiedlać ziemie ukraińskie, a miejscowi chłopi zaczęli być mocno uciskani, co doprowadziło do masowych ucieczek do Kozaków i buntów przeciwko Polsce.
W ten sposób w latach 1595-1596 rozpoczął się bunt pod wodzą Naływajki. Wycofując się pod naporem 7-tysięcznej armii Kozaków rejestrowych, którzy byli zapisani do służby królewskiej, buntownicy wycofali się na Polesie, gdzie do ich szeregów dołączyli miejscowi chłopi, mieszczanie i drobna szlachta, wszyscy razem zdobyli Petryków i Słuck. Poniósłszy klęskę pod Kopylem, oddział 2 tys. buntowników zdobył Mohylew, ale po bitwie pod Budziszynem w 1595 r. ponownie wycofał się na pola i przez Turów i Pińsk udał się na Wołyń. Po stłumieniu przez wojska polskie kilku powstań kozackich w latach 1625, 1630, 1635, 1637 i 1638, na Ukrainie zapanowała cisza, którą szlachta nazwała "złotym spokojem".
W 1638 r. sejm Rzeczypospolitej Obojga Narodów zatwierdził rejestr Kozaków zatrudnionych w służbie Rzeczypospolitej Obojga Narodów. Według tego rejestru 6 tysięcy Kozaków zostało zatrudnionych do służby z przywilejami i korzyściami dla nich. W ruchu kozackim doszło do rozłamu, więc powstanie kozacko-chłopskie było skierowane nie tylko przeciwko kozackiej klasie wyższej, ale czasami także przeciwko Kozakom rejestrowym. Sytuacja na terytorium WKL nie była tak ostra jak na Ukrainie. Kozackie zagony okresowo przychodziły z Ukrainy i stawały się katalizatorem buntu, który ustępował po odejściu Kozaków.
Przed śmiercią Władysław Waza planował wojnę z Turcją i Chanatem Krymskim. Liczył na sojusz z Moskwą i Kozakami, ale jego plany nie spodobały się magnatom i szlachcie, którzy oskarżyli go o przygotowywanie zamachu stanu. Władysław został zmuszony do porzucenia planów wojny z Turcją.
Tymczasem Kozacy ponownie zaczęli przygotowywać się do wojny z Polską, a w styczniu 1648 r. Bogdan Chmielnicki został wybrany hetmanem wojsk zaporoskich. Chmielnicki zawarł traktat sojuszniczy z chanem krymskim i na czele armii kozackiej z 4-tysięcznym oddziałem tatarskim pokonał siły polskie pod Żółtymi Wodami i Korsuniem, co było sygnałem do wybuchu powstania na całej Ukrainie.