Wielki książę litewski i król polski Władysław IV Waza urodził się 9 czerwca 1595 w Krakowie. Jego rodzicami byli król Rzeczypospolitej Zygmunt III Waza i Anna Habsburska. Matka Władysława zmarła, gdy miał trzy lata, a jego wychowaniem zajmowała się była dama dworu Anny habsburskiej Urszula Meyerin.
Władysław Waza otrzymał odpowiednią dla swojej pozycji w społeczeństwie dobrą edukację domową. Umiał czytać i pisać po niemiecku, włosku, a także po łacinie, jednak mówił tylko po polsku. Podczas studiów dość mocno zafascynował się malarstwem, a potem z czasem zaczął patronować młodym utalentowanym artystom.
Jako pretendent do tronu Rzeczypospolitej Obojga Narodów miał również prawo do korony szwedzkiej, ponieważ był wnukiem króla szwedzkiego Johana III, a jego własny ojciec, Zygmunt III Waza, przez pewien czas sprawował tron Szwecji.
W 1610 roku, w Moskwie, w okresie tzw. "czasu zamętu", bojarzy, którzy wzięli władzę w swoje ręce po panowaniu Wasilija Szujskiego, zaproponowali Władysławowi IV Wazie, aby został moskiewskim carem. Proklamowali, zaczęli nawet bić jego monetę, ale nigdy nie przybył do Moskwy, nie przyjął prawosławia i nie został koronowany na królestwo. Przyczyną tego opóźnienia była niechęć jego ojca Zymunda Wazy do wypuszczenia syna do Moskwy, ponieważ on sam ubiegał się o tron moskiewski, ale moskiewscy bojarzy nie byli zainteresowani tą opcją. W rezultacie, po wszelkiego rodzaju intrygach, walce o przywileje i wpływy polityczne, siedmiobojarska została obalona, a Nowym moskiewskim carem w 1613 roku wybrano Michaila Romanova.
Władysław IV Waza próbował jednak za pozwoleniem Rzeczypospolitej odzyskać już zajęty tron. Po zebraniu 11 tysięcznej armii, składającej się z wojsk Litwy i Polski, wyruszył wojennym wyprawą na Moskwę. Jego wojska dowodził Wielki Getman Litewski Jan Karol Chodkiewicz, wśród towarzyszących Władysławowi w kampanii był także kanclerz Litewski Lew Sapieha.
Udało im się dotrzeć do Moskwy i nawet ją oblegli, ale brak funduszy i mroźna zima zmusiły ich do zawarcia porozumienia pokojowego z Królestwem moskiewskim. I chociaż tron został bezpowrotnie utracony, ale zgodnie z porozumieniem pokojowym Deulin, Smoleńsk, Starodub, Toropets, Sebeż, Veliz, Dorogobuż, Newel, Krasny, Bely, Rosławl, Serpejsk, Nowogród-Siewierski i kilka innych miast przygranicznych powróciły do Litwy.
W 1621 roku Władysław ponownie zostaje otruty na wyprawę wojenną i bierze udział w bitwie pod Hotinem przeciwko Turkom. Dowództwo nad swoją armią powierzył doświadczonemu i utalentowanemu wielkiemu hetmanowi litewskiemu Janowi Karolowi Chodkiewiczowi.
W latach 1624-1625 Władysław Waza podróżował po Europie, studiował, studiował sztukę wojenną. W 1626 roku, po powrocie do Rzeczypospolitej, wyruszył na wojnę ze Szwedami, która trwała od 1626 do 1629 roku.
30 kwietnia 1632 roku zmarł ojciec Władysława, król Rzeczypospolitej, Zygmunt III. W Republice dwóch narodów nastąpił okres bezkrólewia i prób wyboru nowego króla. Pół roku później, 8 listopada 1632 roku, Sejm Rzeczypospolitej wybrał nowego króla Władysława IV wazę i ogłosił jego wybór 6 lutego 1633 roku.
W tym okresie, gdy trwały wybory nowego króla Rzeczypospolitej, moskiewski Król Michał Fedorovicz, wykorzystując ten moment, wysłał 32-tysięczną armię na czele z wojewoda Szejnem pod Smolensk. Nie udało się natychmiast zaatakować miasta, a Shejn go obległ. W odpowiedzi Władysław Waza zebrał 20-tysięczne wojsko i 25 sierpnia był już obok Smolenska. Udało mu się otoczyć armię Shejne ' a, a ten, nie mogąc przebić się przez kordon, po pół roku przyjął propozycję kapitulacji. 19 lutego 1634 roku zostawiając 123 armaty i rzucając do stóp Władysława Wazy wszystkie swoje sztandary, Szejn wyjechał z pozostałym 8-tysięcznym wojskiem po moskiewskiej drodze.
W tym samym roku, nie rozwiązując wojsk, Władysław IV Waza wysłał je z granic moskiewskich na południe, do granic tureckich. Te szybkie działania pomogły zawrzeć pokój i powstrzymać armię turecką, która miała zaatakować terytorium Rzeczypospolitej Obojga Narodów. W następnym roku, korzystając z zaangażowania Szwecji w wojnę trzydziestoletnią, podpisał ze Szwedami korzystny rozejm w Stumsdorfie, na mocy którego wiele wcześniej podbitych terytoriów powróciło do Rzeczypospolitej Obojga Narodów.
W polityce wewnętrznej Władysława Waza dążył do zdobycia większej władzy nad Sejmem, magnatami i szlachtą. Jednak w przeciwieństwie do swojego ojca był tolerancyjny w swoich intrygach Politycznych i umiejętnie wykorzystywał sprzeciw protestantów, katolików i prawosławnych.
Władysław Waza był dwukrotnie żonaty. Po raz pierwszy ożenił się w 1637 roku z arcyksiężną Cecylią Renatą Austrii, która urodziła mu dwoje dzieci, które zmarły w młodym wieku. Sama królowa zmarła w 1644 roku i została pochowana w Katedrze Wawelskiej w Krakowie.
W 1646 roku Władysław ożenił się po raz drugi z francuską księżniczką Marią Luizą de Gonzaga De Nevers. Ale to małżeństwo nie trwało długo, 20 maja 1648 roku Władysław IV Waza umiera. Jego serce i narządy wewnętrzne zostały pochowane w Wilnie w kaplicy św. Kazimierza w katedrze św. Stanisława. Nie ma po nim żadnych spadkobierców.