Do połowy XVI wieku domy w miastach WKL były budowane według uznania samych mieszczan, a nowo wybudowany dom zależał od możliwości jego właściciela. Jeśli był to bogaty magnat lub szlachcic, mógł sobie pozwolić na dom z kamienia lub cegły, a jeśli był to mieszczanin lub ubogi przedstawiciel szlachty, dom był z reguły parterowy i drewniany, a od wiejskiego różnił się tylko położeniem i tym, że był pokryty nie słomą, ale gontem.
Według legendy kościół został zbudowany w miejscu, w którym w XIV wieku zginęli trzej strażnicy wielkiego księcia litewskiego Olgierda: Antoni, Jan i Eustacjusz. Zostali oni powieszeni w dębowym gaju, gdzie przestępcy zostali straceni za przyjęcie chrześcijaństwa i otwarte głoszenie go wśród pogańskiej ludności Litwy. Kilka lat później prawosławni chrześcijanie zaczęli gromadzić się tutaj na modlitwach. Wkrótce liczba pielgrzymów znacznie wzrosła i wtedy postanowiono zbudować małą kaplicę, a później wzniesiono drewniany kościół pod wezwaniem Świętej Trójcy.
Pierwsza wzmianka o miejscowości Smolany w źródłach pisanych pochodzi z XV wieku. W tym okresie należała do książąt Bielskich, następnie wieś przeszła w posiadanie hetmana wielkiego litewskiego Konstantego Ostrogskiego. Po Ostrożskich Smoliany przeszły w posiadanie księcia Andrzeja Kurbskiego, który później wymienił je na Kowel od Wasilija Sanguszki.
Katedra Przeczystej Bogurodzicy w Wilnie została zbudowana przez hetmana Konstantego Ostrogskiego w latach 1514-1516 na miejscu kościoła o tej samej nazwie, założonego przez wielkiego księcia litewskiego Olgierda w XIV wieku, który został oświetlony przez katedrę w 1416 roku.
Ufortyfikowane centrum Połocka pierwotnie znajdowało się na osiedlu w pobliżu rzeki Połoty, ale w XI wieku zostało przeniesione do jej ujścia, na cypel położony na prawym brzegu Dźwiny Zachodniej.