Dowmunt.jpg

Dowmunt był właścicielem księstwa Nolszańskiego ze stolicą w Krewie. Data jego urodzin nie jest znana, nie wiadomo też kim byli jego rodzice. Według jednej wersji był synem księcia litewskiego, Żemoita i rosyjskiego Romana, według innej był starszym bratem Trojdena.

Jako książę Nolszańskiego Dowmunt znalazł się pod władzą Mindoga. W 1258 roku odeprzeł najazd zjednoczonej armii chana Burundai i książąt galicyjsko-wołyńskich. Jednak po tym, jak Mindovg siłą zabrał mu żonę, Dowmunt wraz z innymi książętami spiskował przeciwko królowi i w 1263 roku udało im się zabić Mindovga. Tron Wielkiego Księstwa zasiada książę Zhemoit Trenyata.

W 1265 roku Dowmunt wraz ze swoim dworem i świtą uciekł z Nolszana do Pskowa, gdyż syn zamordowanego Mindowga, Wojsiełk, organizował kampanię karną przeciwko wszystkim książętom, którzy brali udział w morderstwie jego ojca. W Pskowie książę Dowmunt zostaje ochrzczony i otrzymuje imię na cześć męczennika Tymoteusza z Palestyny. Wkrótce zostaje wybrany księciem pskowskim. Dowmunt tworzy z milicji pskowskiej gotową do walki armię, której trzon stanowi zaprawiony w boju oddział Nolszy, liczący około stu osób. Książę wzmacnia także Psków nowym, ceglanym murem obronnym.

Dowmunt miał oczywiście nadzieję na odzyskanie księstwa Nolshany, dlatego dwukrotnie wyruszał na wojnę z protegowanym Voishalka w Nolshany Gerden. W 1266 roku książę napadł na Połock, po cichu przedzierając się przez gęste lasy, wdarł się do Połocka, splądrował je i pojmał żonę i dzieci Gerdena. Podczas gdy ten zbierał wojska do pościgu, Dowmunt przekroczył Dźwinę, wysłał konwój z łupem do Pskowa, a on sam pozostał, aby czekać na pościg. Kiedy przybywający wojownicy Gerdena i jego sojuszników zaczęli przekraczać bród, Dowmunt zepchnął ich z powrotem do rzeki niespodziewanym atakiem koni, uniemożliwiając im uformowanie się w szyk bojowy. Wydarzenia te wpłynęły na Nowogrodzian tak bardzo, że odmówili udziału w kampanii na Psków, którą zaproponował im wielki książę Jarosław.

Rok później, w 1267 r., książę Dowmon, zebrawszy oddział ochotników nowogrodzkich, ponownie wyruszył na kampanię przeciwko Litwie, ale nie mogąc odzyskać ziemi nolskiej, pogodził się ze stratą i postanowił poświęcić się służbie Psków. Wkrótce ożenił się z wnuczką Aleksandra Newskiego.

W następnym roku, 1268, Dowmunt wziął udział w kampanii przeciwko Zakonowi Kawalerów Mieczowych. W bitwie 18 lutego pod nadmorskim zamkiem Rakovora dowodził pułkiem swojej prawej ręki. Po bitwie przeprowadził samodzielny najazd w głąb terytorium Inflant, docierając do Morza Bałtyckiego.

W 1269 r. Książę Dowmunt obronił ziemie pskowskie przed najazdami krzyżowców i wytrzymał dziesięciotygodniowe oblężenie Pskowa. Wiosną 1271 r. niewielkim oddziałem dogonił i pokonał krzyżowców inflanckich, którzy wracali z najazdu na ziemię pskowską, obładowani łupami i jeńcami. 8 czerwca 1272 roku, nie czekając na pomoc Nowogrodu, pokonał wojska Zakonu Kawalerów Mieczowych, które z dużymi siłami i machinami oblężniczymi zbliżyły się do murów Pskowa. Niespodziewanie dla krzyżowców Dowmunt dokonał zdecydowanego ataku. Udało mu się rozproszyć wojska wroga, a mistrz został ranny w tej bitwie. Po zwycięstwie działania wojenne rozprzestrzeniły się na estońskie terytoria Zakonu Kawalerów Mieczowych, po czym przez dwie dekady zniechęcano krzyżowców do atakowania Pskowa i jego ziem. Na cześć tego zwycięstwa książę Dowmunt zbudował trzy kościoły ku czci świętych, którzy pomogli mu w bitwach.

W marcu 1299 r. rycerze inflanccy ponownie oblegli Psków. W nocy niespodziewanie wdarli się na teren Pskowa Posadu. Dowmunt, ryzykując wpuszczenie wroga do zamku, otworzył bramy i szybkim atakiem odrzucił wroga. Zwycięstwo znów było jego. I stał się jego ostatnim, ponieważ wkrótce zmarł z powodu epidemii. Został pochowany w katedrze Trójcy Pskowskiej. Nad grobem wisiał miecz z napisem „Honorum meum nebus davo” (Nie oddam nikomu swojej dumy). Jego syn Dawid, który na rozkaz ojca powrócił do ziemi swoich przodków na Litwie, w końcu stał się wielkim wojownikiem i obrońcą swojej ziemi, podobnie jak jego ojciec.

W XVI w. Rosyjska Cerkiew Prawosławna wpisała księcia Dowmunta na listę świętych, a w 1574 r. w Pskowie konsekrowano świątynię ku czci św. Dowmunta-Tymoteusza.