Mikołaj-Radziwiłł-Rudy-pl.jpg

Syn Jerzego Radziwiłła Herkulesa, Mikołaj Radziwiłł Rudy, kontynuował dzieło swojego ojca i całe życie poświęcił obronie przed wrogami i służbie Wielkiemu Księstwu Litewskiemu. Radziwiłł Rudy urodził się w 1512 roku, otrzymał dobrą edukację domową.

Po raz pierwszy Radziwiłł Rudy wyróżnił się podczas oblężenia miasta Staroduba w 1535 roku, w okresie wojny Litwy z Księstwem Moskiewskim od 1534 do 1537 roku.

W 1544 roku otrzymał stanowisko podkaszego Litewskiego. Od 1546 r. wraz ze swoim kuzynem Mikołajem Radizwillem Czarnym ma znaczący wpływ na króla Polski i wielkiego księcia litewskiego Zygmunta Augusta. Bracia Radziwiłłowie organizują w 1547 roku małżeństwo Zygmunta Augusta z ich siostrą Barbarą Radziwiłł, po czym jeszcze bardziej zbliżają się do króla i wielkiego księcia.

To zbliżenie do monarchy daje owoce, a w 1549 roku Zygmunt mianował Radziwilla Rudego namiestnikiem z rezydencją w Wilnie. Następnie mianowano Radziwilla wojewoda trockim w 1550 roku i wielkim getmanem Litewskim w 1553 roku.

W 1560 roku wyruszył na granicę z Liwonią, a na początku wojny Liwońskiej ruszył z wojskami WKL w kierunku Derpu. 31 sierpnia 1561 roku, po 3-dniowym oblężeniu, moskiewski garnizon miejskiej twierdzy poddał się na łaskę Litwinom.

Po tym, jak w 1563 roku Radziwiłłowi Rudemu nie udało się pomóc garnizonowi Połocka, który ostatecznie został schwytany przez wojska moskiewskie, Radziwiłł w następnym roku 1564 pokazał, że jest godnym dowódcą, wojska Litwy pod jego dowództwem pokonały kilkakrotnie większe siły Księstwa Moskiewskiego w bitwie nad rzeką Ulla.

Podczas podpisania Unii Lubelskiej między Polską a Wielkim Księstwem Litewskim w 1569 roku, Radziwiłł wystąpił przeciwko niej i nie pojawił się w Lublinie, aby podpisać traktat. Mimo negatywnego stosunku do Unii Lubelskiej poparł jednak nowego króla polskiego i Wielkiego Księcia Litewskiego Stefana Batorego, a ten z kolei opuścił stanowisko Wielkiego getmana Litewskiego za Radziwillem.

Podczas Kompanii Połockiej w 1579 roku Radziwiłł wystawił swoich 1000 jeźdźców i 100 piechoty, ponadto sam osobiście brał udział w oblężeniu i wyzwoleniu Połocka od wojsk moskiewskich. W 1580 roku bierze również udział w wojnie z Moskwą i jest obecny przy zdobywaniu zamków Uświaty i jeziora. Ponadto, Mikołaj Radziwiłł Rudy z obowiązku służby uczestniczył w oblężeniu Pskowa w 1581 roku.

Po śmierci brata Mikołaja Radziwiłła Czarnego, kierował nurtem kalwinistów na terenie Litwy. Mikołaj Radziwiłł Rudy zmarł 27 kwietnia 1584 roku w Wilnie, później został pochowany w świątyni kalwenistów w Dubinkach.